Một trong những câu hỏi mà có lẽ rất nhiều người Vietnam học tiếng Anh đều quan tâm đó là “How can I improve my pronunciation?” (Làm thế nào tôi có thể cải thiện cách phát âm của mình). Tuần trước, English4ALL đã giới thiệu cho các bạn lý do vì sao chúng ta cần phải học cách phát âm chuẩn rồi phải không? Chắc là không bạn nào muốn mình bị rơi vào những tình huống dở khóc dở cười như anh chàng Italia ở Malta phải không? Và hôm nay, English4ALL sẽ giới thiệu và cùng các bạn trao đổi về 10 gợi để cải thiện phát âm tiếng Anh. All aboard!
1) Quyết định bạn sẽ nói giọng nào (accent)?
Có rất nhiều âm giọng tiếng Anh khác nhau (English accents). Trong đó hai giọng phổ biến nhất là giọng Anh và giọng Mỹ. Thậm chí còn có nhiều giọng khác nhau trong giọng Anh và giọng Mỹ. Ví dụ như ở Anh, thì có giọng Liverpool, giọng Wales….cũng giống như chúng ta có giọng Hà Nội, giọng Miền Tây, giọng Huế, giọng Nghệ An vậy. Tuy nhiên, chúng ta nên chọn học theo giọng chuẩn của Anh và Mỹ. Với giọng Anh, thì đó là thứ tiếng Anh mà bạn nghe thấy trên BBC, và với giọng Mỹ thì là tiếng Anh trên VOA. Hai giọng này Ở Vietnam, giống như nhiều nước trên thế giới, chủ yếu chúng ta tiếp xúc với tiếng Anh Mỹ và giọng Mỹ. Hai giọng này khá khác biệt tuy nhiên đều được chấp nhận như nhau, việc lựa chọn giọng nào để học, hoàn toàn tuỳ thuộc vào ý thích của bạn.
2) Học bảng phiên âm quốc tế (IPA) và học từng âm tiếng Anh riêng biệt.
The International Phonetic Alphabet Bảng phiên âm quốc tế (IPA) là một tập hợp những biểu tượng, ký tự ghi lại các âm của một ngôn ngữ. Khi bạn biết tất cả các âm tiếng Anh, và các biểu tượng, kí tự đại diện cho các âm đó, bạn sẽ có thể phát âm bất cứ một từ nào trong tiếng Anh.
Giọng Mỹ – American Pronunciation:
An Introduction to the IPA
Giọng Anh -British Pronunciation:
BBC Learning English
Interactive IPA Chart
3) Khi học bất kỳ một từ mới nào, hãy học cách phát âm đúng .
Khi bạn phát âm sai một từ càng lâu, thì nó lại càng trở nên khó sửa thành đúng. Bạn đã tạo ra một thói quen xấu, thì phải mất rất lâu để phá bỏ thói quen đó. Đây là lý do vì sao bạn phải học bảng phiên âm IPA và thường xuyên sử dụng các từ điển dành cho người học tiếng Anh.
Ví dụ, khi bạn bắt gặp một từ mới khi đọc một cuốn sách, từ violence chẳng hạn. Bạn sẽ phát âm nó như thế nào? Không, đừng cố phát âm nó trước khi bạn nghe được từ đó trên từ điển.
Hai từ điển trực tuyến mà English4ALL gợi ý cho các bạn trong việc tra cách phát âm của các từ đó là :
Marriam Webster MW Learner’s Dictionary
MacMilan MacMillan Online Dictionary
Cả hai từ điển này đều hiển thị phiên âm IPA và cả trọng âm, đồng thời có phần phát âm theo giọng Mỹ.
Nếu bạn muốn nghe một từ được phát âm bằng cả 2 giọng, bạn có thể tham khảo từ điển Cambridge trực tuyến.
4) Xem các video dạy cách phát âm trên Youtube
American accent:
Teacher Melanie (!)
JenniferESL
Lisa Mojsin @ Accurage English
Rachel’s English
Pronuncian/Seattle Learning Academy
Eva Easton
British accent:
The Phone Voice
VirtuAule
5) Cố gắng bắt chước tiếng Anh nói
Bắt chước (imitate) nghĩa là copy, sao chép ai đó để làm giống như vậy. Bình thường điều này không hay và không nên, nhưng trong việc luyện phát âm tiếng Anh chuẩn thì lại rất nên. Nếu bạn thích cách mà ai đó nói tiếng Anh? Hãy bắt chước cách mà họ nói. Bạn đã bao giờ trêu chọc ai đó từ những vùng miền khác bằng cách nhái giọng họ chưa? Đó chính là điều bạn cần làm, nhưng bằng tiếng Anh.
Hãy thử nhắm mắt lại, nghe một thứ gì đó bằng tiếng Anh (podcasts, bài hát, TV show, phim…).. Nghe kỹ những gì người ta nói và cố gắng tạo ra những âm thanh tương tự như vậy. Chỉ nghe tiếng thôi, không nhìn vào các từ. Chọn một từ hay một câu nào đó, và nghe đi nghe lại nhiều lần.
Dưới đây là một số nguồn cho bài luyện tập này.
English Teacher Melanie podcast
ESLPod podcast
Coach Shane’s Daily Dictation
6) Luyện nghe (hearing) các âm trong tiếng Anh. Practice HEARING the sounds of English
Trước khi bạn nghe một podcast tiếng Anh, hay bài hát….đọc các từ trước. Đánh dấu (highlight), khoanh tròn, hoặc gạch chân những từ mà bạn muốn luyện. Ví dụ, bạn có chút rắc rối với âm /I/ chẳng hạn, đánh dấu tất cả những từ mà bạn nghĩ là có chứa âm /I/. Đọc to đoạn đó lên, tập trung vào những từ có âm /I/. Khi bạn nghe podcast hay bài hát, bạn có nghe được âm /I/ này không? Sau đó thực hành “bắt chước” như ở gợi ý số 5.
7) Tự thu âm
Nghe tiếng nói của chính mình khi nói tiếng Anh là một việc rất quan trọng để bạn biết rằng bạn cần phải cải thiện điều gì. Bạn có thể so sánh “âm thanh” mà bạn tạo ra với thứ “âm thanh” mà bạn mong muốn. Ví dụ: bạn hãy ghi âm lại một câu mà bạn đọc được trong bản ghi của podcast, sau đó đối chiếu với những gì người ta thực sự nói trong podcast, bạn sẽ nhận ra sự khác biệt.
Ngoài các ứng dụng ghi âm trên máy tính như Windows Sound Recorder trên Window hay GarageBand trên Macs), bạn có thể sử dụng các công cụ ghi âm trực tuyến như:
Bạn cũng có thể sử dụng tính năng ghi âm của điện thoại di động hay máy ghi âm cầm tay.
8) Luyện tập ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Chẳng có cách nào khác để cải thiện phát âm của bạn ngoài: luyện tập, luyện tập, và tập luyện. Tất nhiên là thế bởi vì bạn đang nói tiếng Anh. Âm thanh của tiếng Anh rất khác với âm thanh trong tiếng Việt của chúng ta. Đôi khi thật khó và làm cho miệng của bạn phát mỏi mệt để đọc đúng được một số từ trong tiếng Anh
Hãy chọn cho mình một mục đích rõ rang, luyện tập cho đến khi cách phát âm của bạn thật tự nhiên và thoải mái như khi bạn nói tiếng Việt vậy. Chuyện này không thể xảy ra sau một đêm, nhưng cứ kiên trì đi rồi bạn sẽ thấy dần dần bạn nói tiếng Anh Pro như thế nào.
9)Sử dụng các sách luyện phát âm (Pronunciation Books)
Nếu như bạn muốn theo đuổi tiếng Anh giọng Mỹ, thì dưới đây là hai cuốn sách English4ALL khuyên bạn nên sử dụng.
Mastering the American Accent – Lisa Mojsin
Đây có lẽ là cuốn sách tốt nhất, xuất sắc nhất về luyện phát âm Anh Mỹ cho cả giáo viên và học sinh ở trình độ cao. Cuốn này không đi vào chi tiết từng âm như các cuốn khác mà chỉ chú trọng vào những yếu tố để giúp người nước ngoài nói tiếng Anh đạt được giọng chuẩn Mỹ (như là trên CNN), đó là: các phụ âm khố, cách nối từ, trọng âm, ngữ điệu và sự khác biệt giữa giao tiếp thông thường và giao tiếp trang trọng. Ở cuối sách có phần hướng dẫn cho người học ở các ngôn ngữ khác. Sách đi kèm 4 đĩa CD để luyện tập.
English Pronunciation Made Simple – Paulette Dale and Lillian Poms
Đây là cuôn sách giải thích từng âm một trong tiếng Anh Mỹ chuẩn, chi tiết đến từng yếu tố nhỏ nhất. Cuốn này phù hợp cho giáo viên sử dụng như sách giáo trình dạy trên lớp với rất nhiều bài tập thú vị. Sách bao gồm 2 đĩa CD dùng để luyện tập.
10) Đánh giá cách phát âm của bạn một cách chuyên nghiệp
Tất nhiên, đã nói đến đánh giá chuyên nghiệp, tức là chúng ta không thể tự làm được, mà cần phải nhờ tới giáo viên, và tốt nhất là giáo viên bản ngữ (giáo viên Anh – Mỹ – Úc…, không chấp nhận giáo viên Philipines và Nigeria…). Họ sẽ là người chỉ cho bạn chỗ nào đúng, chỗ nào sai, và bạn cần phải tập trung vào âm nào để nghe giống như người bản xứ (a native speaker)
Nếu bạn không tìm được ở quanh mình những giáo viên như vậy, thì hãy tìm trên Google với những từ khoá như “English pronunciation assessment” hay “English pronunciation evaluation” để tìm các giáo viên trực tuyến.
Chúc bạn thành công!
Hoàng Huy
Bản quyền thuộc về English4ALL.vn